VOA-Magazine nov. 2024: Confrontatie - Actuele situaties die dringend belangenbehartiging vragen

Bergen verzetten achter de schermen

Tekst: Marco Beentjes, foto (gemaakt door Rob Lamping): VOA-voorzitter Elles in ’t Veld lobbyt voor de toekomst van ons lokale bedrijfsleven

Wie aan de VOA denkt ziet gezellige borrels, informatieve themabijeenkomsten en de jaarlijkse uitreiking van de VOAWARDS aan de beste bedrijven. Veel minder zichtbaar voor het grote publiek zet het VOA-bestuur zich, onder aanvoering van voorzitter Elles in ’t Veld, vrijwillig in voor een hoger doel: belangenbehartiging voor het bedrijfsleven in de gemeente Alphen aan den Rijn. En dat gaat soms héél ver. De redactie van VOA Magazine volgde Elles twee weken op de voet.

Donderdag 20:00 uur - Inspreken Raadsvergadering rondom begroting Gemeente
De op handen zijnde bezuinigingen bij de Gemeente Alphen aan den Rijn hebben verregaande gevolgen voor uiteenlopende organisaties. Neem nu de financiële ondersteuning van de Economic Development Board Alphen, Alphen Marketing en Platform Recreatie en Toerisme. Als stem van het lokale bedrijfsleven heeft de VOA-voorzitter gebruik gemaakt van de mogelijkheid om in te spreken bij een vergadering van de Gemeenteraad. “Veel van deze initiatieven zijn ontstaan vanuit de lobby van de VOA”, legt zij uit. “Zij zijn wellicht minder tastbaar als bijvoorbeeld een zwembad, maar wél van groot belang voor een gezonde lokale economie, welvaart en werkgelegenheid in de regio. Daarom is het van groot belang dat we de noodzaak van hun bestaan telkens onder de aandacht brengen.”
De VOA is zelf onafhankelijk van door de Gemeente toegeschoven geldelijke bijdragen. Maar de mankracht van het vrijwilligersapparaat is beperkt: ieder VOA-lid heeft immers een eigen bedrijf te runnen. Elles: “Organisaties als de EDBA, Alphen Marketing en PReT kunnen de focus aanbrengen die nodig is en zijn daarom onmisbaar. Met de uitdagingen die wij de komende jaren hebben, bijvoorbeeld  op gebied van klimaatverandering en de energietransitie, kunnen deze partijen ondernemers verbinden, beleid bijsturen en ons op specifieke onderdelen klaarstomen voor een goede toekomst.”

Verder zegt de VOA-voorzitter te begrijpen dat er goede redenen zijn om het financiële gat voor een deel te dichten met lastenverzwaringen in de vorm van de verhoging van de OZB. Temeer omdat deze verhoudingsgewijs laag zijn in onze gemeente. Een lastenverzwaring van 30% voor niet-woningen in één keer vindt zij echter wel heel fors. “Wij pleiten voor geleidelijke verhoging, liefst in drie - jaarlijkse - stappen.”

Vrijdag 08:00 uur - Overleg met burgemeester Liesbeth Spies
Eens in de 6 á 8 weken heeft de VOA-voorzitter informeel contact met de burgemeester van Alphen aan den Rijn. Daar wordt in grote lijnen besproken wat er speelt rondom het bedrijfsleven. Waar is de VOA mee bezig en wat speelt er binnen het gemeentelijk apparaat wat betrekking heeft op ondernemers in de regio? Elles en Liesbeth knopen hiermee de grote lijnen aan elkaar. 
Met succes, leert de ervaring. Ook met de verschillende wethouders zijn de contacten goed. In de periode voorafgaand aan de invoering van het gratis parkeren in het centrum van Alphen aan den Rijn werd het contact geïntensiveerd: er ging een voorstel naar de Gemeenteraad, waarbij contact werd onderhouden met het gemeentebestuur over de aanvliegroute. “Gemiddeld is een VOA-bestuurslid een paar uurtjes in de week bezig met belangenbehartiging”, schetst de voorzitter. “In dergelijke periodes gaat dat zomaar naar twee dagen per week. Een inbreuk op het weekend en de avonduurtjes, naast mijn werk als ondernemer. Maar wanneer het resultaat positief is, is de beloning groot. Met de invoering van gratis parkeren hebben we het ondernemersklimaat voor alle bedrijven die daar gevestigd zijn verbeterd.”

Maandag 11:30 uur - Themasessie in het provinciehuis  
Positieve resultaten zoals hierboven beschreven zijn niet altijd direct tastbaar. Soms is een lange adem vereist, met tijdsinvesteringen die op z’n vroegst over enkele jaren effect blijken te hebben. Als dit überhaupt gebeurt. Samen met directeur Joost Berkhout van de Economic Development Board Alphen trekt de VOA op om gebied-overstijgende onderwerpen te bespreken bij de Provincie. Concreet gaat het hier over het meedenken over – en opkomen voor de belangen van – Alphen aan den Rijn in de regio, tijdens een werkatelier voor stakeholders m.b.t. de Regionale Investeringsagenda Holland Rijnland. Voor Alphen zijn daar drie zaken in meegenomen:

1- De investering voor een 150 kV station
2- Een hub voor grondstoffen, materialen en personen
3- Mobiliteit gebiedsontwikkeling Alphen-West

Elles: “Voor de meeste ondernemers is dit een ‘ver van mijn bed show’. Toch is meepraten effectief om wederzijds begrip te kweken. Dat is belangrijk van een gezond samenspel in de toekomst tussen wonen, werken en recreëren.” Wat de VOA-voorzitter daarbij wel tegenvalt is de stroperigheid van processen. “Het is soms frustrerend dat we in tijd en mankracht beperkt inzetbaar zijn. Als we de kansen voor ons lokale bedrijfsleven maximaal willen benutten zou ik hier eigenlijk fulltime aan moeten werken. En dan nog komen we waarschijnlijk tijd tekort! ‘Choose your battles’ is hier het devies.”

Maandag 20:00 uur - Telefonisch overleg zero-emissiezone 
Dat de samenwerking met de Gemeente niet altijd even vlekkeloos verloopt bleek bij de invoering van de zero-emissiezone in Alphen aan den Rijn (een uitgebreid artikel staat in VOA Magazine juni 2024). Wat de VOA dwars zit is dat ondernemers niet vooraf bij de besluitvormig van de Gemeenteraad in Alphen aan den Rijn zijn betrokken. De vastgestelde invoeringsdatum is 1 juli 2026, waardoor grote én kleine bedrijven worden gedwongen om op korte termijn hoge kosten te maken om elektrisch vervoer te realiseren. Niet alleen voor distributie van eigen producten, maar ook bij leveranciers, onderaannemers en bijvoorbeeld verbouwingen aan hun pand. Hadden ze dat eerder geweten - of was de invoering later geweest - dan hadden ze wellicht al andere keuzes kunnen maken. Ook bij de omvang van de zone worden vraagtekens gezet.
De VOA adviseerde het gemeentebestuur om alle ondernemers alsnog in te lichten via brieven, die in september 2023 zijn verzonden. Binnen de VOA werd een aparte commissie opgericht. De ervaring is sindsdien dat de Gemeente samen optrekt met de VOA om het pad zoveel mogelijk te vereffenen. “Dat toont ook ons vermogen om mee te bewegen op zaken die gebeuren”, aldus de voorzitter. Waarbij de VOA de belangen van het bedrijfsleven nauwlettend blijft behartigen. Zo blijken er nog tal van praktische hordes te nemen om de zero-emissiezone kans van slagen te geven. Waaronder de exacte omvang van de zone, een niet-toereikende infrastructuur voor opladen en het ontbreken van een concreet plan voor een bouwhub of distributiehub.

Dinsdag 12:00 uur - Bestuursvergadering met plannen bezoek politieke partijen
Het VOA-bestuur heeft de uitdrukkelijke wens uitgesproken om de kopstukken van de belangrijkste politieke partijen in Alphen aan den Rijn afzonderlijk te benaderen voor bezoek. Waarbij te verwachten valt dat het gesprek bij de ene partij wat moeizamer zal verlopen dan bij de andere. “Toch is het goed om aan te geven waar de VOA mee bezig is en waar we ons zorgen over maken”, vindt Elles. “Raadsleden van de politieke partijen keuren de begroting van de Gemeente goed en moeten daarin afwegingen maken tussen uitgaves op een breed maatschappelijk vlak. Twee jaar geleden hebben wij ons VOA-beleidsplan aan hen gepresenteerd. Ook dat wierp vruchten af: er zijn destijds zaken van opgenomen in het coalitieakkoord.”

Donderdag 08:30 uur - Telefonisch overleg detailhandelsvisie
De detailhandelsvisie van Gemeente Alphen aan den Rijn wordt op dit moment geactualiseerd. Het lid dat namens de VOA heeft meegelezen en geadviseerd praat de voorzitter bij. Zo zijn er zorgen over de hoeveelheid supermarkten die er de komende jaren bijkomen en over de infrastructuur bij de Euromarkt.

Donderdag 15:30 uur - Gesprek op het gemeentehuis
Iedere drie maanden bezoeken twee of drie VOA-bestuursleden het Gemeentehuis voor een gesprek met de concerndirecteur Fysiek Domein en teamleider Economie Duurzaamheid. In dit gesprek staat maar één vraag centraal: staan alle neuzen nog dezelfde kant op? Aan de orde komen de vorderingen op de bedrijventerreinen, het Energietransitiehuis en de zero-emissiezone. Deze keer worden ook de vanmorgen besproken aanpassingen in de detailhandelsvisie meegenomen. Ook staat de begroting op de agenda. Plooien worden gladgestreken, maar het gevoel van ‘samen optrekken’ overheerst m.b.t. alle initiatieven tussen VOA en gemeente. “We plannen hier standaard anderhalf uur voor, maar dit gesprek loopt altijd uit”, aldus Elles.

Vrijdag 13:30 uur - Intern overleg Alphens Warmte Collectief (AWC)
Het Alphens Warmte Collectief betreft een unieke samenwerking in Nederland. Hierbij krijgen bewoners in onze gemeente het verduurzamen van hun koopwoning op een presenteerblaadje aangereikt door lokale bedrijven, passend binnen de energietransitieopgave. Waar overal om ons heen grote landelijke en internationale bedrijven op deze markt duiken, blijkt in onze regio voldoende kennis en expertise aanwezig te zijn om dit lokaal, dus nóg duurzamer, in te kleden. In mei 2023 tekenden marktpartijen hiervoor een intentieovereenkomst, waarmee zij aangaven er klaar voor te zijn. Sindsdien stelt de Gemeente Alphen aan den Rijn zich echter afwachtend op. Het gaat niet snel genoeg, vindt Elles, samen met haar medebestuursleden. “We zouden – nee móeten – hier in samenwerking grotere stappen kunnen zetten.”

Zaterdag 09:00 uur - Orde op zaken stellen
Aan het begin van het weekend maakt de VOA-voorzitter de balans op en kijkt zij vooruit naar komende week. Er is een overleg op handen met de voorzitters van andere ondernemingsverenigingen in Leiden en de Bollenstreek. Er komen nieuwe rondetafelbijeenkomsten en themasessies, waarvoor de nodige informatie moet worden opgehaald bij de VOA-leden. Er zijn gesprekken over het HBO-bidbook en het Energietransitiehuis. Over aanbestedingen wil Elles nog wel iets kwijt: “We hebben ons de afgelopen jaren sterk ingezet om meer aanbestedingen vanuit de overheid bij bedrijven in de gemeente Alphen aan den Rijn onder te brengen. Er zijn regels die uiteraard gehandhaafd moeten worden om belangenverstrengeling of oneerlijke concurrentie te voorkomen. Maar binnen die regels kunnen we zaken beter op elkaar aansluiten. In het coalitieakkoord is opgenomen dat de Gemeente zoveel mogelijk lokaal wil aanbesteden, en dat is belangrijk voor een sterke Alphense economie, met een hoge welvaart, minder verkeersbewegingen en grote betrokkenheid bij lokale projecten. De VOA organiseert nu Aanbestedingscafés om haar leden te informeren hoe zij kans maken op opdrachten door de gemeente. Op deze manier hebben we als VOA mooie nieuwe stappen gezet.”