10 tips om je bedrijf te verduurzamen

Van VOAWARD-winnaar Menken Orlando

Afgelopen januari ontvingen Robert Menken en Robbert Keek van Menken Orlando uit handen van wethouder Gert van den Ham de VOA-duurzaamheidsprijs. Hiermee kwamen de inspanningen van Menken Orlando op dit gebied goed onder de aandacht van ondernemend Alphen aan den Rijn, waar dit binnen de eigen keten al duidelijker zichtbaar is. Voor dit artikel vond de redactie het tweetal bereid om hun kennis te delen in de vorm van concrete adviezen voor andere bedrijven. Er rolden 10 tips uit waar iedereen z’n voordeel mee kan doen.

Tip 1 - Bepaal waar je staat
Duurzaamheid is een containerbegrip, weet Robbert Keek. Hij is sinds anderhalf jaar aangesteld als Sustainability Manager bij Menken Orlando. Toen hij aantrad had het bedrijf op deelthema’s allerlei duurzame initiatieven los van elkaar lopen. “Die initiatieven in kaart brengen werkt verhelderend en geeft veel energie. Door hier overzicht in aan te brengen en een duidelijke richting te kiezen kregen wij het predicaat Gold van EcoVadis. Daarmee behoren we tot de top 5% en hoeft geen enkele supermarkt meer te twijfelen aan onze duurzame intenties. Voor ons is dat certificaat commercieel gezien van belang: in alle gesprekken met inkopers van retailers staat duurzaamheid op de agenda. Zij dienen hun toeleveringsketen goed op orde te hebben, met het oog op social compliance en uitstoot in de gehele keten.”

Tip 2 - Zet de focus op zaken waarin je kwetsbaar bent
Dit kan voor ieder bedrijf verschillen. Het is goed om in kaart te brengen waar zich de problemen bevinden en hier specifieke mogelijkheden te zoeken voor verbetering. Bijvoorbeeld op het gebied van uitstoot of waterverbruik. Bij Menken Orlando vormen de verpakkingen een kwetsbaar punt. “Wij brengen jaarlijks 150-200 miljoen consumentenverpakkingen in omloop”, rekent directielid Robert Menken voor. “Dat kunnen we helaas niet allemaal ongedaan maken, maar we kunnen wel veel maatregelen nemen om de milieubelasting te verminderen. Kan het bijvoorbeeld lichter, kleiner, dunner? Kunnen we naar mono-materialen zodat ze te recyclen zijn? Kan je verpakkingen anders vormgeven zodat de transportkosten en uitstoot door transport per eenheid dalen? Zo hebben we onze emmers met hete pindamixen voor de horecagroothandel vierkant gemaakt. Dat bespaarde bij één klant 26 vrachtwagenbewegingen per jaar.”

Tip 3 - Zorg dat duurzaamheid in het DNA van je bedrijf komt
Robbert Keek: “Betrokkenheid van de medewerkers maakt een cruciaal verschil. Ik ben bij Menken Orlando aangesteld als Sustainability Manager. Maar het is echt niet zo dat ik iedereen vertel hoe het zit en zou moeten gaan. Iedereen binnen ons bedrijf heeft in z’n functie de opdracht om een bijdrage te leveren op gebied van duurzaamheid. Wanneer dit raakt aan hun persoonlijke drijfveren, hoef ik weinig te doen om het vuurtje brandend te houden. Wij hebben een projectgroep Duurzaamheid en om daar onderdeel van uit te maken staan mensen in de rij. Het heeft niets te maken met wat trendy is, maar juist alles met waar je belangrijke verschillen kunt maken. Waar we over praten moet écht zijn en geen green washing.”

Tip 4 - Zoek samenwerking met leveranciers en klanten
Welke mogelijkheden er zijn om duurzaamheid in een keten te verbeteren hangt af van de branche, bedrijfsvoering en processen. Zo kunnen er verbeteringen mogelijk zijn in de logistieke keten of arbeidsomstandigheden voor medewerkers van toeleveranciers in lagelonenlanden. Het draait hier om shared value (=gedeelde waarde). Robert Menken: “Wij halen zeecontainers met snacks van toeleveranciers uit Azië. Op een bepaald moment constateerden we dat er veel kopruimte in de dozen zat. De container zelf was daardoor ook niet helemaal gevuld. Wij hebben nét zolang gezocht tot we een doos hadden gevonden die de problemen zou oplossen. Dat bespaart ons nu 8% vracht per jaar; we spreken hier over 80 zeecontainers. Kun je nagaan wat dat betekent voor onze kosten én de milieubelasting.”

Tip 5 - Pluk eerst het laaghangend fruit
Sommige duurzame oplossingen kosten weinig moeite en hebben een groot resultaat. Meestal hangt dit op termijn samen met een kostenbesparing, al gaat de kost hierbij wel voor de baat. Op termijn verdienen de meeste duurzame investeringen zichzelf terug. Laaghangend fruit plukken geeft het gevoel snel meters te kunnen maken en dat motiveert. Andere zaken kosten veel moeite en vragen om grote investeringen, maar hebben weinig effect of zijn onzeker qua haalbaarheid. Daar kun je altijd op een later moment naar kijken.

Tip 6 - Let op de kosten
Om sustainable te kunnen werken moet je bedrijf in de eerste plaats zelf sustainable zijn. “To sustain betekent volhouden. Als je impact wilt maken moet je dat dus ook vol kunnen houden”, concludeert Robbert Keek. Zijn directeur onderbouwt dit: “Menken Orlando is geen non-profitorganisatie. Wij moeten in ieder geval op lange termijn resultaat terug kunnen zien. Te hoge risico’s gaan ten koste van de winst en vormen een gevaar voor de continuïteit van je bedrijf en de werkgelegenheid die daarmee samenhangt. Zij kunnen een bedrijf omtrekken, zoals in de afgelopen maanden bij veel plasticrecycling-bedrijven is gebeurd. Die gingen failliet omdat nieuw plastic goedkoper in aanschaf is... Daar sta je dan met je goeie gedrag.”

Tip 7 - Durf nee te zeggen
Generieke eisen van afnemers zijn binnen de ene keten veel relevanter dan bij de andere. Bij supermarktketens komt dit duidelijk voor het voetlicht. Opportunisme is voor een deel goed, maar je moet ook voor je eigen normen en waarden staan, vindt Robert Menken. “Soms is voldoen aan wensen en eisen gewoon een brug te ver, met name als je daar het verschil niet in kunt maken omdat het bijvoorbeeld maar een klein onderdeel vormt van je bedrijfsvoering. Een harde nee kan verhelderend werken en biedt vaak opening naar een goed gesprek waarom je kiest voor andere duurzame verbeteringen.”

Tip 8 - Zoek verbinding met je buren op het bedrijventerrein
Het ITC-terrein Hazerswoude-Dorp - waar Menken Orlando is gevestigd – is ambassadeursterrein voor de Provincie Zuid-Holland als Werklandschap van de Toekomst. Grote thema’s als vergroening, verduurzaming, klimaat en energie komen hierbij aan bod. En de wens om samen een groene en gezonde omgeving te creëren voor de mensen die hier werken. Alleen al door met elkaar te praten over bestaande problemen komen oplossingen dichterbij. Daarin is nog een weg te gaan en speelt ook de regelgeving een rol. Zo is het nu bijvoorbeeld nog niet mogelijk om het dak van je bedrijf ter beschikking te stellen voor zonnepanelen van de buren. Hoe beter de samenwerking, hoe groter de kans dat stakeholders de oren openen om dit soort belemmeringen van duurzame oplossingen in de toekomst weg te nemen.

Tip 9 - Hou je ogen open voor nieuwe ontwikkelingen
Werken aan duurzaamheid een continu proces dat eigenlijk nooit af is. Robert Menken: “Toen wij onze nieuwe fabriek bouwden in 2020 werd door de buitenwereld nog heel voorzichtig gesproken over vergroening van gevels, groene daken en verduurzaming van het buitenterrein. Als ik nu voor dezelfde keuzes zou staan als destijds zou onze fabriek er alweer heel anders uitzien. Kortom: blijven leren is van groot belang.”

Tip 10 - Vier je successen
Sta stil bij de positieve impact die je al hebt gemaakt en de successen die je hebt geboekt en neem daar je organisatie in mee, adviseert het tweetal tot slot. “Dat geeft weer een bak positieve energie om door te gaan met de volgende verbeterslag. Een mooie erkenning in de vorm van de VOA duurzaamheidsaward en onze recent toegekende gouden EcoVadis medaille zijn natuurlijk ook weer reden voor een feestje!”

---

Over Menken Orlando

 Menken Orlando in de huidige vorm bestaat dit jaar 30 jaar, maar het Menken-deel gaat terug tot 1980 en het Orlando-deel zelfs tot 1952. Het bedrijf bestaat vandaag de dag uit vier vestigingen met 400 medewerkers, actief binnen de voedingsmiddelenindustrie. De helft van de mensen werkt in Hazerswoude-Dorp, de grootste van 3 fabrieken binnen het concern en productiebedrijf van snacks, maaltijdverrijkers en chocoladeproducten voor retail en horeca. Menken Orlando is gecertificeerd bij EcoVadis en kreeg in 2025 het predicaat Gold. Dat houdt in dat het bedrijf behoort tot de beste 5% op het gebied van duurzaamheid. Er liggen bijvoorbeeld 1900 zonnepanelen op het dak.

 

Foto: Robert Menken en Robbert Keek van Menken Orlando: “Goed meten scheelt ons jaarlijks veel uitstoot”